D VİTAMİNİ NEDİR?
Yağda çözünen dört vitaminden biridir (A, D, E, K) ve vücutta uzun süre kalabilir. D2 ve D3 olarak iki şekli vardır: Ergokalsiferol olarak bilinen D2 vitamini, takviyeli gıdalar, bitkisel gıdalar ve vitamin takviyelerinden alınabilir. D vitamini açısından zengin gıdalar arasında yumurta sarısı, yağlı balıklar ve karaciğer bulunur.
Kolekalsiferol denen D3 vitamini, takviyeli gıdalar, hayvansal gıdalar ve vitamin takviyelerinden alınır, ultraviyole ışınları etkisiyle deride sentez edilebilir. Ciltte sentezlenen veya gıdayla alınan formu biyolojik olarak etkisizdir. Karaciğer ve böbrekteki çeşitli reaksiyonlardan sonra aktif hale gelir.
D VİTAMİNİ NİÇİN GEREKLİDİR?
D vitamini, bağırsakta kalsiyum emilimini destekler ve normal kemiklerinizin sağlıklı büyümesini desteklemeye yarar. Vücudumuzda kemik büyümesi ve kemiğin yeniden şekillenmesi için de gereklidir
Yeterli D vitamini olmadan kemikler ince, kırılgan veya şekilsiz hale gelebilir. D vitamini çocuklarda raşitizmi, yetişkinlerde ise osteomalaziyi (kemik yumuşaması) önler. Kalsiyum ile birlikte D vitamini yaşlıları osteoporozdan (kemik erimesi) korumaya yardımcı olur.
D vitamininin vücutta inflamasyonun azaltılması, hücre büyümesi, kas ve sinir hastalıkları, bağışıklık fonksiyonu dahil olmak üzere başka rolleri de vardır.
D VİTAMİNİ FAYDALARI NELERDİR?
-
Hastalıklara Karşı Korur;
Bağışıklık sistemini güçlü tutarak, hastalığa neden olan virüs ve bakterilerle savaşabilir. Lupus,Fibromiyalji, tiroid, inflamatuvar bağırsak hastalığı, metabolik sendrom, romatoid artrit, Crohn hastalığı, böbrek hastalıkları, multipl skleroz gibi kronik hastalıkların yanı sıra; grip, tüberküloz gibi bulaşıcı hastalık riskini azaltmaya yardımcıdır.
Solunum yolu enfeksiyonlarını azaltır; D vitamini seviyeleri düşük olan çocuklar ve yetişkinler astım, alerjik hastalıklar, soğuk algınlığı veya üst solunum yolu enfeksiyonları için daha yüksek risk altındadırlar.
-
İltihabı azaltır;
Araştırmalar, artan D vitamini seviyeleriyle birlikte, iltihabın işareti olan C reaktif protein seviyelerinde azalma olduğunu göstermiştir.
-
Cilt sağlığını korur;
Bu vitamin derinin fonksiyonunu etkilemekte; sedef ve egzema gibi deri hastalıklarının tedavisinde yardımcı olmaktadır.
Yapılan araştırmalarda akneli ciltlerde hormonal problemlere bağlı olarak D vitamini eksikliği oluşabileceğinden bahsedilir. Yine hem antienflamatuar özelliği hem de antimikrobiyal özelliği olduğu için akne tedavisinde D vitamininden destek alınabileceği de bilinir. Hücre yenilenmesinde görev aldığından cilt hücrelerini korumaya da yardımcı olabilmektedir.
-
Depresyonu azaltır;
Ruh halini düzenlemede, kronik yorgunluk, anksiyete ve depresyonu önlemede önemli rol oynayabilmektedir.
-
Kilo vermeye yardımcıdır;
Araştırmalar ekstra kalsiyum ve D vitamininin iştahı bastırıcı bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir.
-
Kemik sağlığını korur;
Kemiğin yapı taşı olan kalsiyumun düzenlenmesinde etkilidir; D vitamini, kalsiyumun emilimi için zorunlu olan bir vitamindir, bağırsaklardan kalsiyumu emmek ve böbrekler yoluyla atılan kalsiyumu geri almak için gereklidir. Kas ve kemik hastalıklarını önleyebilmekte ve tedavi edebilmektedir. Kemik erimesi olarak geçen osteoporoz tedavisine destek amaçlı D vitamini ve kalsiyumun birlikte kullanılması önerilir. Bebeklerde kemik gelişimine destek olmak amaçlı da D vitamini takviyesi kullanımı önerilir.
-
Diyabet riskini azaltır;
İnsülin seviyelerini düzenleyerek diyabet yönetimine yardımcı olur. Araştırmalarda D vitamininin seviyeleri, kan şekeri ve azalan insülin direnci ile ilişkili bulunmuştur.
-
Sağlıklı hamilelik için gereklidir;
D vitamini eksik olan hamilelerde preeklampsi gelişme riski ve sezaryen ihtiyacı daha fazladır. Bu nedenle hamilelere folik asit ile birlikte doktorlar tarafından önerilmektedir.
-
Kanseri önlemede etkilidir;
Hücreler arasındaki iletişimi düzenlemeye yardımcıdır. Araştırmalar kalsitriolün, kanser hücresi ölümünü artırarak, hücre çoğalmasını ve kanserin ilerlemesini azaltabileceğini göstermektedir. Özellikle kolon, prostat, pankreas ve meme kanserlerinin önlenmesinde ve tedavisinde önemli rol oynayabilmektedir.
-
Kalp hastalığı riskini azaltır;
Kan basıncı kontrolünde ve arter hasarını önlemede etkilidir. D vitamininin eksikliği, hipertansiyon, hiperlipidemi, miyokard enfarktüsü, kalp yetmezliği ve felç ile ilişkilidir.
-
Bilişsel bozuklukları önler;
Beynin gelişiminde ve fonksiyonlarının düzenlenmesinde, sağlıklı bir sinir sisteminde önemli rol oynar. Yaşam boyunca yeterli düzeyde D vitamininin muhafaza edilmesi, yaşa bağlı nörolojik rahatsızlıkların önlenmesine yardımcıdır. Parkinzon, Alzheimer, Demans ve bilişsel gerileme olan yaşlılarda D vitamini yetersizliği yaygındır.
* Bu açıklamalar hekim tavsiyesi yerine geçmez. Takviye edici gıdalar herhangi bir hastalığı teşhis, tedavi, iyileştirme veya önleme amacı taşımamaktadır. Detaylı bilgi için sağlık profesyonellerine danışın.
Referanslar;
